Obszerny pakiet dyrektyw i rozporządzeń przyjęty przez Komisję Europejską odnosi się do wielu obszarów gospodarki i proponuje zmiany, które muszą zaistnieć, aby przyjęty na poziomie UE cel redukcji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 r. mógł zostać zrealizowany. Proponowane ramy regulacyjne odnoszą się m.in. do sektora energii, w tym systemów ciepłowniczych i kogeneracji, budynków i zużycia przez nie energii, użytkowania gruntów i gospodarki leśnej, sektora transportu drogowego oraz opodatkowania energii. Ich prawidłowe i terminowe wdrożenie przez państwa członkowskie UE ma być istotnym kamieniem milowym dla osiągnięcia długookresowego celu klimatycznego Wspólnoty – zeroemisyjnej gospodarki w 2050 r.
Co się zmieni w Unii Europejskiej?
Pakiet „Fit for 55” zakłada podwyższenie celu OZE z 32 proc. do 40 proc. oraz zwiększenie oszczędności energii w perspektywie do 2030 r. Obejmuje również wprowadzenie celów redukcji emisji CO2 dla poszczególnych sektorów gospodarki m.in. transportu, ogrzewania, budownictwa czy przemysłu.
Efektem wprowadzenie rekomendowanych przez Komisję Europejską przepisów będzie głęboka transformacja w kierunku wytwarzania energii i ciepła z OZE i innych zeroemisyjnych paliw, przy jednoczesnej poprawie efektywności energetycznej w całej gospodarce i wszystkich jej sektorach.
Ważną zmianą zaproponowaną w ramach pakietu „Fit for 55” jest utworzenie nowego, oddzielnego system ETS obejmującego: transport drogowy i budownictwo.
Z perspektywy sektora energetycznego, w tym ciepłowniczego, szczególnie istotne jest stworzenie mechanizmów ułatwiających konsumentom przechodzenie na „czyste” sposoby ogrzewania np. poprzez zwiększenie skali przyłączeń do systemów ciepłowniczych. Wsparciem procesu transformacji energetycznej i osiągnięcia zakładanych celów ma być szacowany na 72,2 mld euro Społeczny Fundusz Klimatyczny, którego zadaniem będzie łagodzenie społecznych skutków zmian w kierunku gospodarki zero-emisyjnej.
Podwojeniu ma ulec pula środków przeznaczonych na Fundusz Modernizacyjny. Niepokój w kontekście rynku polskiego budzi zapowiedziany przez Komisję Europejską brak możliwości wykorzystania wsparcia z tego narzędzia na inwestycje gazowe. Dodatkowo Komisja Europejska zaproponowała, w ramach pakietu „Fit for 55”, żeby 100% przychodów ze sprzedaży uprawnień do emisji przez państwa członkowskie wydatkować na cele związane z zero-emisyjną transformacją.
W przypadku produkcji energii elektrycznej i ciepła z wysokosprawnej kogeneracji określono standard emisyjny poniżej 270g CO2/kWh energii łącznie. Będzie to miało znaczenie w kontekście planowania przez przedsiębiorstwa naszego sektora nowych inwestycji w tym obszarze.
Etap konsultacji i dyskusji
Szczególnie istotne dla przemysłu będzie wprowadzenie nowego mechanizmu nakładającego cenę uprawnień do emisji dwutlenku węgla na towary importowane. Celem jest ograniczenie zjawiska ucieczki części produkcji poza granice UE, a jednocześnie utrzymanie wysokiej konkurencyjności gospodarki. Komisja liczy, że dzięki temu rozwiązaniu uda się nie tylko ograniczyć emisję w skali europejskiej, ale wymusić ją również na państwach, które prowadzą z państwami członkowskimi intensywną wymianę handlową.
– Pakiet legislacyjny opublikowany przez Komisję Europejską 14 lipca br. pn. Fit for 55 zawiera 13 propozycji legislacyjnych. Istotna część z tych propozycji – m.in. nowelizacja dyrektywy ETS, dyrektywy OZE (RED III), dyrektywy o promowaniu efektywności energetycznej (EED) i dyrektywy o opodatkowaniu nośników energii będzie miała istotny wpływ na sposób funkcjonowania i tempo transformacji systemów ciepłowniczych, w tym opartych na kogeneracji – podkreśla Małgorzata Mika-Bryska, doradca ds. regulacji i relacji publicznych, Veolia Energia Polska, przewodnicząca zespołu PTEZ ds. europejskiej polityki klimatyczno-energetycznej. – W szczególności istotna jest propozycja KE zmiany definicji efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego, skorelowana ze zmianami w dyrektywie ETS i RED III.
Dla sektora energetycznego ogromnym wyzwaniem jest plan zwiększenia celów dotyczących ilości energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych do 40 proc. Podnoszenie celu OZE w sektorze ciepłowniczym może doprowadzić do znaczącego wzrostu kosztów i tym samym przełożyć się na spadek rentowności przedsiębiorstw ciepłowniczych.
– Ambitne podejście KE będzie z pewnością dużym wyzwaniem zwłaszcza dla dużych systemów ciepłowniczych, także w kontekście ich planów inwestycyjnych przejścia z węgla na gaz. Konieczne będzie zatem dogłębne przemyślenie takiego miksu paliwowego, który z jednej strony nie spowoduje kosztów osieroconych, a z drugiej będzie kombinacją efektywnych kosztowo rozwiązań, akceptowalnych cenowo dla odbiorców końcowych ciepła i ciepłej wody użytkowej. Nad tym intensywnie pracujemy m.in. w ramach Zespołu Roboczego PTEZ ds. europejskiej polityki energetyczno-klimatycznej, któremu mam zaszczyt przewodniczyć. – zaznacza Małgorzata Mika-Bryska, ekspert Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych.
Warto podkreślić, że propozycje przedstawione przez Komisję Europejską będą dyskutowane w gronie 27 państw członkowskich oraz na forum Parlamentu Europejskiego. Będzie to okazja do przedstawienia opinii, propozycji korekt i debaty nad ostatecznym kształtem unijnego prawodawstwa w obszarze troski o klimat.
Źródło: strona internetowa Komisji Europejskiej / www.ec.europa.eu
