Skąd wziąć miliardy na transformację ciepłownictwa systemowego w Polsce?

Od 276 mld złotych do nawet 418 mld złotych kosztować może dekarbonizacja polskiego ciepłownictwa systemowego, wyliczyli eksperci PTEZ. W obliczu tego typu wyzwań, w trakcie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, nie mogło zabraknąć dyskusji dotyczącej kierunków zmian w sektorze.

Uczestnicy panelu pn. „Ciepłownictwo – czas wielkiej zmiany” debatowali na temat transformacji ciepłownictwa w krajach Europy Centralnej w kontekście polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej. Wskazywali na konieczność uwzględnienia lokalnych uwarunkowań, przy jednoczesnej trosce o redukcję nadmiernych kosztów, realizowanych obecnie przedsięwzięć inwestycyjnych. Nie zabrakło rozmowy o technologiach, jakie mogą zostać zastosowane, by zredukować ślad węglowy sektora, w tym o działaniach na rzecz zazieleniania ciepłownictwa.

– W procesie dekarbonizacji w PGE Energia Ciepła chcemy wykorzystywać wszystkie dostępne technologie. Konsekwentnie odchodzimy od węgla – w zeszłym roku zrezygnowaliśmy z wykorzystania węgla brunatnego w elektrociepłowni w Zgierzu. Obecnie paliwem, które jest stosowane do produkcji ciepła i energii elektrycznej w tym podłódzkim mieście jest gaz ziemny – podkreśla Mariusz Michałek, wiceprezes PGE Energia Ciepła i prezes Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych. – Gazu nie uda nam się pominąć w całokształcie kosztownego procesu transformacji. Będzie paliwem przejściowym, które pozwoli dojść do zeroemisyjnej produkcji energii elektrycznej i ciepła. Jest to bez wątpienia paliwo, które umożliwi nam w perspektywie do 2050 roku stać się zeroemisyjnym wytwórcą.

W trakcie panelu dyskusyjnego, który odbył się podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego podsumowano zmiany legislacyjne, jakie weszły w życie i determinują kierunki transformacji sektora. W 2023 r. sfinalizowano prace nad rewizjami dyrektyw ETS, EED, RED III, w roku 2024 w zakresie dyrektywy EPBD. Przedstawiciele branży zwrócili uwagę na znaczenie implementacji tych dyrektyw do prawodawstwa krajowego, co będzie miało wpływ na proces dekarbonizacji ciepłownictwa systemowego. Proces kosztownych inwestycji w ciepłownictwie ułatwić ma konsekwentne przeznaczanie na ten cel środków pomocowych w ramach programów wsparcia inwestycyjnego.

– Do 2030 chcemy we wszystkich swoich jednostkach zrezygnować z węgla kamiennego. Istotnym elementem w procesie dekarbonizacji jest rozwój technologii power-to-heat np. poprzez wykorzystanie kotłów elektrodowych. Na Wybrzeżu, w Gdańsku zamontowaliśmy tego rodzaju urządzenia. Bardzo dobrze funkcjonują, szczególnie w momencie gdy istnieje nadwyżka taniej, również zielonej energii, którą można wykorzystać do produkcji ciepła – dodaje prezes M. Michałek. – Warto podkreślić, że w drugim kroku transformacji będziemy mogli mieszać gaz ziemny z wodorem czy biogazem. Tym samym nie zamykamy się na żadną możliwą technologię, wręcz silnie analizujemy i obserwujemy ich rozwój.

Uczestnicy debaty podkreślali, że istotnym elementem procesu transformacji ciepłownictwa systemowego będzie przyspieszenie prac nad mechanizmami zachęt, obejmującymi m.in. rozwiązania regulacyjne ułatwiające realizację procesów inwestycyjnych.

– Kluczowym zadaniem, jakie spoczywa na naszym krajowym sektorze ciepłownictwa systemowego jest troska o bezpieczeństwo dostaw ciepła i energii elektrycznej dla mieszkańców Polski, przy jednoczesnym spełnienia wymogów w zakresie unijnej polityki klimatyczno-energetycznej. Skala wyzwań przekracza wszystkie dotychczasowe, co przekłada się również na ogromny poziom kosztów transformacji. Z tej perspektywy najważniejsze jest, aby z jednej strony zapewnić dostępność odpowiednich środków, ale to nie wszystko – z drugiej strony konieczne jest podjęcie kroków, aby zagwarantować mieszkańcom Polski cen ciepła po akceptowalnej cenie wskazuje Dorota Jeziorowska, dyrektor Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych.

Warto przypomnieć, że jak oszacowali eksperci PTEZ, osiągnięcie celów określonych w unijnym pakiecie Fit for 55 będzie wymagało, w zależności od scenariusza poniesienia nakładów na poziomie: od 94 mld zł do 178 mld zł – na infrastrukturę wytwórczą, od 76 mld zł do 100 mld zł – na infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną, od 106 mld zł do 140 mld zł – na modernizację instalacji odbiorczych.

W panelu udział wzięli:

  • Piotr Górnik – prezes zarządu, Fortum Power and Heat Polska Sp. z o.o.
  • Jörn-Erik Mantz – członek zarządu, country head for energy infrastructure solutions, E.ON Polska SA Energy Infrastructure Solutions
  • Mariusz Michałek – wiceprezes zarządu, PGE Energia Ciepła SA
  • Anna Mielcarek – dyrektor, Departament Rynków Energii Elektrycznej i Ciepła, Urząd Regulacji Energetyki
  • Krzysztof Skowroński – dyrektor, Departament Transformacji Ciepłownictwa, Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA
  • Marcin Staniszewski – prezes zarządu, TAURON Ciepło Sp. z o.o.
  • Jacek Szymczak – prezes zarządu, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
  • Krzysztof Zamasz – wiceprezes, dyrektor handlowy, Grupa Veolia w Polsce, prezes zarządu, Veolia Energy Contracting Poland